​

Fizik deneylerinde ölçüm, fiziksel bir niceliğin referans alınan bir standart büyüklükle karşılaştırılmasıdır. Ölçülen nicelikler büyüklük (sayı) ve birimle ifade edilir. Uluslararası birimler sistemi (SI) fiziksel niceliklerin ifade edilmesinde standart sağlar. Bu sistemde kullanılan uzunluk, kütle ve hacim birimleri, birçok deneyde yaygın olarak kullanılır.
Milimetrik cetvel, en temel uzunluk ölçüm aracıdır ve genellikle milimetre (mm) ve santimetre (cm) birimlerinde bölmelendirilmiştir. Bu cetvelle ölçüm yaparken, insan gözü en küçük aralığın yarısını kestirebildiği için ölçüm duyarlılığı 0,5 mm’dir. Ölçümde, cismin bir ucu cetvelin sıfır çizgisine denk getirilir ve diğer ucunun pozisyonu hassas şekilde belirlenir.
Verniyeli kompas, milimetrik cetvele kıyasla çok daha duyarlı bir ölçüm aracıdır. Ana ölçek üzerinde milimetrelik bölmeler, verniye ölçeğinde ise milimetrenin kesirleri gösterilir. Duyarlığı 0,1 mm veya 0,05 mm olan kompasta, ölçüm yapmak için cismin kompas çeneleri arasında sıkıştırılması gerekir. Verniye çizgilerinden biri ana ölçeğin çizgileriyle en iyi çakıştığında, kesirli değer belirlenir ve toplam ölçüm elde edilir.
Mikrometre, küçük cisimlerin ölçümünde kullanılan ve 0,01 mm duyarlılığa sahip bir ölçüm cihazıdır. Bu cihaz, genellikle 0-25 mm aralığındaki ölçümler için kullanılır. Mikrometrenin sıfır ayarı ölçümden önce kontrol edilmeli, çeneler tamamen kapatıldığında ana ve dairesel ölçek sıfır çizgilerinin çakıştığından emin olunmalıdır.
Bu deneyde, uzunluk ölçüm araçlarının hassasiyeti ve kullanım yöntemleri öğrenilir. Milimetrik cetvel, verniyeli kompas ve mikrometrenin çalışma prensipleri ve ölçüm doğruluğu farklıdır. Bu farklılıklar, ölçüm yapılacak cismin boyutuna ve ölçüm duyarlılığına göre uygun aracı seçmeyi sağlar.